Een rechtenstudent die de ambitie heeft om advocaat te worden is er na het halen van zijn bul nog niet. Na het binnenhalen van een meestertitel wacht de beroepsopleiding advocatuur. Wat houdt de beroepsopleiding in, en hoe wordt deze ervaren? Wij spraken Lieke Verlinden, alumna van de JFV Nijmegen, en afgelopen jaar begonnen als advocaat-stagiaire.

Auteurs: Anouk Kolk & Margriet Basten

De beroepsopleiding

De opleiding kent drie leerlijnen: bestuursrecht, burgerlijk recht en strafrecht. Aan het begin van de opleiding moet gekozen worden voor één van deze leerlijnen. Een leerlijn bestaat uit een major, een minor en bijbehorende keuzevakken. Zo is de major burgerlijk recht één van de verplichte vakken voor stagiairs die de leerlijn burgerlijk recht hebben gekozen. De minor omvat een deel van de leerlijnen die niet als major gekozen zijn, waarbij een keuze wordt gemaakt uit een van de twee overgebleven leerlijnen. De major, de minor en overige verplichte vakken van het eerste jaar staan samen voor een studiebelasting van 132 uur.

Een van de verplichte vakken is beroepsattitude en beroepsethiek. Het vak wordt in zowel het eerste, tweede als het derde jaar gegeven en is opgesplitst in modules. Een ander verplicht vak is vaardigheden: tezamen met het vak schriftelijke vaardigheden verantwoordelijk voor de niet-juridische kanten van het vak van advocaat. De laatste twee vakken die verplicht zijn voor alle leerlijnen zijn jaarrekeninglezen en ADR. ADR staat voor Alternative Dispute Resolution en gaat in op de onderwerpen mediation, arbitrage en bindend advies. Het vak jaarrekeninglezen leert je relevante informatie uit een jaarrekening te halen.

Elk van de bovengenoemde vakken wordt afgesloten met een toets, met uitzondering van schriftelijke vaardigheden en vaardigheden. Deze toetsen bevatten zowel open vragen als multiplechoicevragen. De open vragen toetsen wat een stagiaire moet kunnen toepassen op basis van een casus en de gesloten vragen toetsen wat een stagiair moet kunnen weten en begrijpen.

Voor deze carrièrespecial interviewden we Lieke Verlinden. Zij is bezig met het eerste jaar van de beroepsopleiding.

Hoe is de overstap van het studentenleven naar het leven van een advocaat-stagiaire?

Het studentenleven en het werkende leven is haast niet met elkaar te vergelijken. Als student heb je veel meer vrije tijd, ondanks dat je je dat op dat moment vaak niet beseft. Ook heb je veel meer vrijheid bij het indelen van je tijd. Het maakt niet uit of je een werkgroep op woensdagmiddag of op zaterdagochtend voorbereidt. Als advocaat moet je veel meer dan als student rekening houden met termijnen en andere deadlines. Bovendien krijg je al snel veel verantwoordelijkheid, ook als advocaat-stagiaire. Dat is heel leuk, maar ook spannend.

Naast je werk als advocaat volg je de beroepsopleiding. Deze opleiding is landelijk georganiseerd,[1] maar je wordt wel in groepen verdeeld. Meestal corresponderen deze groepen met het arrondissement waarin je werkt. Dit is erg leuk. Je leert andere advocaat-stagiaires kennen en je kunt ervaringen delen.

Daarnaast ben je als advocaat-stagiaire lid van de Jonge Balie in jouw arrondissement. De Jonge Balie organiseert onder andere lezingen, borrels en reizen. Deze activiteiten zijn leerzaam en gezellig en ook hier leer je veel nieuwe mensen kennen.

Hoe zet de fel bekritiseerde ‘zesjesmentaliteit’ zich door binnen de opleiding?

Op de universiteit is het belangrijk dat je (zeker tijdens je master) goede cijfers haalt. Je moet nog solliciteren en daarbij is het fijn als je een mooie cijferlijst kunt laten zien. Bij de tentamens van de beroepsopleiding ligt dat iets anders, je hebt namelijk al een baan. Daarin moet je laten zien dat je goed bent in je werk. Natuurlijk is het daarnaast wel belangrijk dat je je tentamens haalt en het liefst ook in één keer. Ik denk dat mensen die tijdens hun studie hard studeerden dat nu nog steeds doen. Ik denk echter wel dat een hoog cijfer iets minder belangrijk is.

Drie jaar geleden is de opleiding verzwaard; waar zit de verzwaring van de opleiding voornamelijk in?

Van de advocaten die de opleiding voor die tijd hebben afgerond heb ik begrepen dat de opleiding minder intensief was. In het eerste jaar volgde je vakken en deze sloot je aan het einde van het jaar met tentamens af. De twee jaren daarna moest je punten behalen door het volgen van cursussen en lezingen. Tijdens de huidige opleiding volg je gedurende de hele opleiding vakken, zowel inhoudelijke als vaardighedenvakken, die (over het algemeen) worden afgesloten met tentamens. Daarnaast moet je ook voor bijna alle vakken huiswerkopdrachten maken.

De nieuwe beroepsopleiding schenkt meer aandacht aan vaardigheden en ethiek. Sluit de opleiding daarmee beter aan op de behoefte vanuit de praktijk?

Als advocaat is het belangrijk bepaalde vaardigheden goed te ontwikkelen. Het is goed dat de beroepsopleiding daar aandacht aan schenkt. Op deze manier wordt er centraal aandacht besteedt aan schriftelijke en communicatieve vaardigheden. Ik denk namelijk dat het voor de ontwikkeling van (bepaalde) vaardigheden bijvoorbeeld uit kan maken op welke sectie je werkt. Als je op een processectie werkt leer je bijvoorbeeld snel goed schrijven en stellingen beargumenteren. Op een andere sectie heb je misschien veel besprekingen met cliënten, waardoor je die vaardigheden sneller ontwikkelt. Ondanks dat ik het goed vindt dat er binnen de beroepsopleiding aandacht aan vaardigheden wordt geschonken, denk ik wel dat je de meeste vaardigheden (beter) in de praktijk leert. Voordat ik met de beroepsopleiding begon, was ik al een tijd werkzaam bij Dirkzwager. Tijdens deze periode heb ik veel geleerd dat later terugkwam bij de vaardighedenvakken. Op het moment dat je er in de praktijk mee bezig bent begrijp je veel beter waarom iets op een bepaalde manier moet of waarom het zo gaat, dan wanneer je het in een boek leest. Tot slot hangt ook veel af van de begeleiding van je patroon. Mijn patroon vindt het belangrijk om mij zowel op inhoudelijk vlak als op het gebied van vaardigheden veel te leren. Wanneer een patroon bijvoorbeeld minder aandacht aan vaardigheden schenkt, is het fijn dat je vanuit de beroepsopleiding handvatten krijgt aangereikt.

Verschilt de tentaminering wezenlijk van die op de universiteit?

Het grootste verschil is dat alles digitaal is, ook de tentamens worden op een computer afgenomen. Iedere advocaat-stagiaire heeft een zogenoemde ‘Digitale Leeromgeving’: de DLO. In deze DLO staat een boekenplank waarin je opdrachten, literatuur en oefententamens kunt terugvinden.

Net als op de universiteit krijg je voor de meeste tentamens twee of drie uur de tijd. Op de universiteit moest ik altijd hard doorschrijven, maar ik heb nooit echt in tijdsnood verkeerd. Bij het afgelopen tentamen van de beroepsopleiding was dat wel het geval. Er werden acht open vragen en 28 meerkeuzevragen gesteld en dat bleek best veel voor drie uur. Het beantwoorden van meerkeuzevragen is ook een verschil met de tentamens op de universiteit. Ik vind het jammer dat met meerkeuzevragen getentamineerd wordt. In het recht zijn veel dingen voor meerdere interpretaties vatbaar en met een goede argumentatie kunnen vaak meerdere antwoorden goed zijn. Een meerkeuzevraag kan dit onderscheid niet maken. Dit zorgt ervoor dat het beantwoorden van die vragen soms lastig is.

Denk je dat ondanks de kritiek de verzwaarde opleiding de advocatuur ten goede komt?

Over het algemeen denk ik van wel. Niet iedereen heeft op hetzelfde niveau vakken gevolgd op de universiteit en niet iedereen heeft ook dezelfde vakken gevolgd. Het nadeel is dat dit – afhankelijk van de persoon – herhaling op kan leveren, dat is jammer. Ik denk dat het van belang is dat je zowel op inhoudelijk als op vaardighedengebied wordt klaargestoomd om het beroep van advocaat optimaal te kunnen uitoefenen. Ik vraag me daarbij af of het nodig is om alle vakken inhoudelijk nog eens te behandelen, terwijl je al een meestertitel hebt behaald en je je nu verder wilt specialiseren. Voor de vaardigheden ligt dit wat mij betreft anders. Voornamelijk presentatievaardigheden worden op de meeste rechtenfaculteiten weinig getraind. Het is goed dat de beroepsopleiding daaraan aandacht schenkt.

[1] Voor de advocaat-stagiaires die de Law Firm School volgen geldt dat delen van de opleiding anders zijn georganiseerd.

The post Beroepsopleiding Advocatuur appeared first on Bulletineke Justitia.