Surseance is een duur woord voor ‘opschorting’ en laten we eerlijk zijn: het klinkt heerlijk pretentieus. Wanneer iemand tegen een kennis zou roepen: “Jan, ik heb surseance van betaling aangevraagd!”, dan zou Jan waarschijnlijk niet denken dat er bloeddorstige schuldeisers in de achtervolging zitten. In werkelijkheid betekent het aanvragen van een surseance bij de rechtbank dat je nogal in de problemen zit en op deze manier wordt geprobeerd het opkomende faillissement nog de kop in te drukken, vaak tevergeefs.

Wat is ‘surseance van betaling’?

Zoals net al kort benoemd werd, is ‘surseance’ een synoniem voor ‘opschorting’. Om in aanmerking te komen voor surseance van betaling is vereist dat de ondernemer/rechtspersoon de opeisbare vorderingen die schuldeisers op hem of haar hebben niet langer betaald kunnen worden zonder dat de ondernemer/rechtspersoon uiteindelijk failliet zal gaan.[1] Dit uitstel kunt u niet over uzelf uitroepen, maar dient u aan te vragen bij de rechtbank.[2] Dat is ook wel logisch, aangezien u met dit uitstel de schuldeisers die hun geld willen gedurende de surseance op een afstandje kunt houden, zodat ze geen beslag kunnen laten leggen op uw boedel. Indien surseance verleend is, wordt dit ingeschreven in het Centraal Insolventieregister en aldus is de informatie voor eenieder toegankelijk.

Surseance legt de focus op verandering op korte termijn. De rechtbank stelt voor maximaal anderhalf jaar (behoudens eventuele verlenging) één of meerdere bewindvoerder(s) aan die helpt/helpen orde op zaken te stellen.[3] In de praktijk wordt vervolgens vaak het gesprek aangegaan met de schuldeisers om te kijken of er eventueel betalingsregelingen mogelijk zijn. Het doel van surseance is continuïteit van de onderneming. Kortom, de bedrijvigheid van de ondernemer/rechtspersoon draaiende houden, zodat de ondernemer/rechtspersoon het overleeft en aldus faillissement voorkomen kan worden. Hierbij gaat het niet enkel om die ene kennis met zijn kleine bedrijfje, maar ook om grote bedrijven als TSN Thuiszorg (de grootste thuiszorgaanbieder van Nederland) met alle potentieel desastreuze gevolgen van dien: 14.000 banen staan op het spel.

Papieren tijger

Surseance klonk mij als muziek in de oren. Het leek dé oplossing voor de problematiek van het weergegeven plaatje, onder het motto: “voorkomen (van faillissement) is beter dan genezen.” Een soort reddende engel voor iedere ondernemer/rechtspersoon in moeilijkheden. In werkelijkheid is surseance echter een vrij teleurstellend rechtsfiguur en dreigt het zelfs te verdwijnen. Hieronder zullen enkele punten van kritiek benoemd worden:

1. Het uitstel houdt alleen de concurrente schuldeisers op afstand en niet de schuldeisers waar men echt voor dient te vrezen: de pand- en hypotheekhouders als separatist[4] en bevoorrechte schuldeisers zoals de fiscus, het UWV en werknemers met een loonvordering.[5]

2. Surseance valt onder de categorie ‘papieren tijger’ waarbij het rechtsfiguur zeer effectief en imposant oogt maar in werkelijkheid nogal tekortschiet. De bewindvoerder heeft slechts beperkte bevoegdheden ten opzichte van de curator, waardoor de (financiële) problemen binnen de onderneming op korte termijn vaak niet verholpen kunnen worden.[6]

3. De Faillissementswet in haar huidige hoedanigheid, waaronder de regels omtrent surseance, wordt beschouwd als verouderd. Het toepassen van deze gedateerde regelgeving voor surseance leidt in de praktijk vaak alsnog tot faillissement, omdat schuldeisers en derden hun vingers niet willen branden aan de onderneming die dreigt failliet te gaan.[7]

Toekomst

Gezien het feit dat het systeem van surseance van betaling te wensen overlaat, ligt er nu een wetsvoorstel voor een alternatieve constructie: het zogenoemde ‘pre-pack faillissement’. Het ‘pre-pack faillissement’ biedt de mogelijkheid om, vóórdat er surseance of faillissement aan is gevraagd, een stille bewindvoerder door de rechtbank aan te laten wijzen op verzoek van de ondernemer/rechtspersoon in moeilijkheden.[8] De voordelen van het ‘pre-pack faillissement’ ten opzichte van surseance zullen in een volgend artikel uitgebreid behandeld worden.

[1] Art. 214 lid 1 Fw.
[2] Art. 214 lid 2 Fw.
[3] Art. 223 Fw.
[4] Art. 57 lid 1 Fw.
[5] O.a. Art. 21 jo. 22 lid 3 Iw.
[6] http://www.faillissement.nl/nl/surseance/
[7] https://www.vanveen.com/artikelen/surseance-van-betaling/
[8] http://www.z24.nl/ondernemen/faillissementswet-op-de-schop-dit-wil-de-minister-veranderen-489427

The post Surseance van betaling: een papieren tijger appeared first on Bulletineke Justitia.